De notulen (verslagen) van de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Schepenen bevatten bijzonder veel informatie over het bestuur van een stad of gemeenten. Alle beslissingen door het College of de Gemeenteraad getroffen, staan erin vermeld. Soms zijn de gegevens schaars, in andere gevallen wordt een onderwerp er breedvoerig in uit de doeken gedaan. We pikten een paar markante passages uit de notulen van Zottegem, omstreeks het midden van de 19de eeuw.
Augustuskermis verplaatst
Ruim 150 jaar geleden besliste het Zottegemse stadsbestuur de datum van de Augustuskermis te wijzigen. De Gemeenteraad van 14 december 1849 stipuleerde: "Gezien het rekwest van een groot getal inwoonders verzoekende om de kermis van Sottegem, die plaets heeft den zondag van Sint-Pieters-Banden, te verschuiven tot den derden zondag van augustus. In aendagt nemende dat de kermis gewoonlijk plaets heeft den eersten zondag van augustus, "t gene meest in het midden van den oogst en altijd gedurende den leertijd der schoolkinderen en studenten, "t gene onaengenaem en schadelijk is voor de neeringdoende persoonen. In aendagt nemende dat het algemeen welzijn vereischt dat de kermis veranderd worde. Heeft den Raed eenparig beslist dezelve te beginnen met het jaer 1850, te stellen op den derden zondag van augustus, tijdstip die er best is toegeschikt, als buiten het werk zijnde en geene andere kermissen in deze omstreek als dan plaets hebbende." Om die nieuwe kermisdatum de nodige ruchtbaarheid te geven, worden in de begroting van 1850 de nodige middelen voorzien. Tegelijk wordt de jaarmarkt, die plaats heeft "op den derden dag der gemeentekermis, die volgt den zondag van Sint-Pieters-Banden, "t gene gewoonlijk de eerste dijnsdag van augustus is", verplaatst naar de derde dinsdag van augustus.
Wie mag de kerkklok luiden?
Om de nieuwe kermisdatum de nodige luister bij te zetten, had het stadsbestuur een stevig programma in elkaar gebokst. Naderhand zorgde dat voor een onverwacht probleem, getuige volgende passage uit de notulen van de Gemeenteraad van 30 augustus 1850.
"Den raed in aendagt nemende dat bij de programme vastgesteld door de gemeenteraed voor de feesten der kermisse, die de eerste mael op den derden zondag van augusty 1850 plaets heeft gehad. Dat den artikel een inhoud dat de kermis den zaterdag 17 augusty ten zeven uren 's avonds door het geluyd der groote klok en het spelen des beyaerds zal aengekondigd worden. Ingevolge deze heeft het Collegie van Burgemeester en Schepenen op de gewoone wijze de uytwerking der beroepen ordonnantie bevolen.
Den beyaerd heeft gespeeld, maer Mijnheer den Deken heeft zig verzet tegen het luiden der klok.
Den raed aenzoekt het Collegie aen de bevoegde overheyd te vraegen, welke autoriteyt "t zij civile of geestelijk, de politie der klok behoort. Deze beslissing is noodig om de conflicten en groote moeyelijkheden te ontvlugten. Men betwist geenzints dat de geestelijke overheyd het regt heeft de klokken te doen luyden voor de religieuse diensten, maer kan men ook dit regt betwisten aen den burgemeester als hoofd der politie of aen het collegie, ingeval van publieke feesten? Den raed vermeent van zijne pligt te zijn de rechten der gemeente te moeten verdedigen en "t is om dit oogwit te bereyken, dat den raed zich tot de hooge overheyd wendt. En om het fait wel te konnen waerderen, word er aengemerckt dat het de gemeente is die den toren, die in hout is gemaekt, onderhoudt en dat de verzekering tegen brand van den toren ook door de gemeente word betaeld. De kerk alleen word onderhouden en verzekerd door de kerkfabriek. Den raed is overtuygd dat Mr. den Deken slegts dit recht toeeygent in overtuyging dat zulks hem als pastor toekomt en den raed het tegenstrydig denkende, word het Collegie van Burgemeester en Schepenen aenzogt eene beslissing te vraegen aen de bevoegde autoriteyt."
Hoe dit is afgelopen, weten we niet, maar alvast in de kermisprogramma’s van 1851 tot 1869 wordt de kermis niet langer aangekondigd met het luiden van de klok; enkel de beiaard - ook "het klokkenspel" genoemd - en het schieten met kanonnen blijft weerhouden.
Twintig jaar later wordt de klok dan toch weer ingeschakeld. Het kermisprogramma vastgesteld in de Gemeenteraad van 18 juli 1870 omvat het aankondigen van de kermis "door de kanonnen, het klok- en beiaardspel".
© Danny Lamarcq