Home  /  Over Zottegem en haar bestuur  /  Achter de schermen  /  Restauratie deportatiewagon

4 sep 2024

Restauratie deportatiewagon


De leerlingen van Richtpunt Campus Zottegem, zaten de voorbije tijd niet stil. Ze stellen alles in het werk om een oude treinwagon uit de Tweede Wereldoorlog opnieuw in zijn oude glorie te herstellen. De trein werd gebruikt om Belgen naar concentratiekampen te deporteren, een stuk geschiedenis van negen ton waar deze jonge vakmannen (en -vrouw) maar al te graag hun schouders onder zetten! We praten met Lore Van Oostende uit de richting carrosserie, Wouter De Spiegeleer uit de richting lassen en Yarne Van Herrewege die houtbewerking studeert.

De wagon legde al een heel parcours af voor het op jullie terrein terechtkwam?

Lore: De trein dateert van 1911 en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog ingezet als goederentrein. In de Tweede Wereldoorlog kreeg de wagon een nieuwe, gruwelijke functie namelijk het vervoeren van honderden Belgen naar concentratiekampen in Duitsland en Oost-Europa. De trein werd nadien opnieuw gebruikt als goederenwagon. In 1997 werd de wagon dan naar haar finale rustplaats in het executieoord Rieme-Oostakker gebracht, nadat de NMBS de wagon had geschonken als herinnering aan de oorlogsgruwel.

Wouter: Ook het vervoer naar onze site was spectaculair. Een gespecialiseerde firma moest de wagon omhoog hijsen en die helemaal van Oostakker naar Zottegem brengen!

Na al die jaren was de wagon duidelijk toe aan een opknapbeurt. Welke werken hebben jullie intussen al uitgevoerd?

Wouter: We zijn lang bezig geweest met het demonteren. Geen simpel werkje, want het hout van de wagon zit vastgemaakt met enorm veel bouten. We hebben die allemaal moeten openslijpen, net als de staven aan de onderkant die helemaal verroest waren. De komende tijd reproduceren we al die bouten en gaan we ook andere metalen stukken opnieuw maken.

Lore: Wij moeten nog even geduld uitoefenen om te starten met de verfwerken. We wachten op enkele droge dagen vooraleer we kunnen beginnen, anders zou de nieuwe verf meteen afpellen. De trein krijgt dezelfde kleur als vroeger, daar zijn specialisten druk mee in de weer geweest.

Yarne: De grootste uitdaging moet nog komen, alles er opnieuw insteken wordt een heel karwei! De planken die eruit gehaald werden omdat ze rot waren, moeten we allemaal op maat maken en monteren in de wagon.

De wagon is doordrenkt van een gruwelijke geschiedenis, dat moet jullie toch een bijzonder gevoel geven als jullie aan het werk zijn?

Lore: Ja absoluut, het was een trein die mensen naar een ‘betere wereld’ bracht. Om dan uiteindelijk in een concentratiekamp terecht te komen, dat is amper te vatten.

Wouter: Wanneer ik aan de wagon aan het werken ben, sta ik daar eigenlijk weinig bij stil. Het is pas als ik thuiskom dat ik echt dieper nadenk over de geschiedenis van het rijtuig. Dat is echt bijzonder om daar met onze school aan te werken!

Wat gebeurt er met de trein eens hij klaar is?

Wouter: De trein zou midden juni klaar zijn, net voor de examens. Nadien keert hij terug naar Oostakker waar hij opengesteld wordt aan bezoekers.

Yarne: Tijdens de lessen houtbewerking geven we ook de oude plankenvloer hergebruiken. Vooral die bodem van de trein is echt uniek, daar zit letterlijk het DNA in van de mensen die vervoerd zijn. De planken zitten vol bloed, zweet en tranen en die willen we dus zeker meenemen in een nieuw project. We gaan daarom een kader maken met de restanten van die planken, een mooi herdenkingsstuk voor bij de wagon!

Op 3 september werd de wagon teruggebracht naar het executieoord in Rieme-Oostakker. De wagon is nu één van de beste exemplaren in Vlaanderen.